13 twarzy pl. Grunwaldzkiego. Luter, studia i kupcy

Jak zmieniał się plac Grunwaldzki - kliknij i zobacz zdjęcia

Ulica stanowiąca obecnie zasadniczą część placu, przebiegająca przez teren dawnych Nowych Szczytnik, powstała na podstawie projektów opracowanych w latach 80. XIX wieku w celu polepszenia skomunikowania nowych wschodnich i północno-wschodnich dzielnic miasta z jego centrum. Głównym inicjatorem budowy osi był miejski radca budowlany Richard Plüddemann. Reprezentacyjna, dwupasmowa aleja Kaiserstraße łączyła nowo zbudowany Kaiserbrücke (później Freiheitsbrücke, a obecnie Most Grunwaldzki) z Fürstenbrücke (późniejszy Adolf-Hitler-Brücke, a obecnie Most Szczytnicki). W okolicach połowy liczącej 1350 m długości trasy powstało skrzyżowanie z istniejącymi wcześniej ulicami zwane Scheitniger Stern („Szczytnicka Gwiazda” – ze względu na fakt, że zbiegało się tu sześć ulic biegnących w sześciu kierunkach; dziś na tym skrzyżowaniu – pl. Grunwaldzki/Skłodowskiej-Curie/Piastowskiej – łączy się pięć kierunków, szósty kierunek w stronę ul. Janiszewskiego został zabudowany w latach 60.).

Przed wojną dominującą w tym rejonie budowlą był kościół Marcina Lutra. Stał na miejscu obecnych gmachów D-1 i D-2 Politechniki Wrocławskiej; dziś między tymi budynkami, na miejscu Lutherkirch Platz przed zburzonym kościołem jest Skwer prof. Kazimierza Idaszewskiego i Pomnik Pomordowanych Profesorów Lwowskich). 

Powstał w latach 1893-1896. Przed 1945 był najwyższym budynkiem Wrocławia (wieża liczyła ponad 90 m wysokości) i miał 1400 miejsc siedzących.

Obszerne pole, które dało podstawę do nazwania całego rejonu placem, powstało w ostatnich tygodniach II wojny światowej podczas oblężenia Festung Breslau przez Armię Czerwoną w 1945. Po tym, jak 1 kwietnia Armia Czerwona zajęła lotnisko na peryferyjnym Gądowie i twierdza straciła możliwość otrzymywania zaopatrzenia drogą lotniczą szef wrocławskiej NSDAP Karl Hanke podjął decyzję o wybudowaniu lotniska we wnętrzu miasta. Wyznaczył w tym celu oś Kaiserstraße. Zburzono wszystkie budynki - reprezentacyjne kamienice i obiekty użyteczności publicznej – wzdłuż tej alei, w tym wspomniany kościół Marcina Lutra.

Po wojnie na kilka lat plac zamienił się w największe targowisko w mieście. Na początku lat 50. rozpoczęto planowanie zabudowy areału placu. Najpierw wzdłuż głównej osi, po jej południowej stronie – potem także po przeciwnej – zaczęły powstawać budynki Politechniki (Zespół budynków Politechniki Wrocławskiej D1 i D2), Akademii Rolniczej, później także Uniwersytetu, w tym akademiki „Dwudziestolatka” i „Parawanowiec”. W latach 1967-1975 na północ od osi Placu Grunwaldzkiego powstało osiedle mieszkalne projektu Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak. Osiedle składa się z sześciu 16-piętrowych bloków o formie złagodzonej zaokrąglonymi profilami osłaniającymi balkony. Na dachach budynków zrealizowano tarasy widokowe, lecz wykorzystano materiały niskiej jakości przy produkcji wielu elementów w tym profili, których kształt i brudnoszary kolor zapewnił blokom potoczną nazwę „Sedesowców” („Bunkrowców”)

Aż do końca lat 90. XX wieku na części placu – w kwartale pomiędzy ulicami Curie-Skłodowskiej, Piastowską, Reja i Grunwaldzką – znajdowało się targowisko. W marcu 2006 roku rozpoczęła się gruntowna przebudowa placu Grunwaldzkiego. Główne jego skrzyżowanie zostało w dniu 4 kwietnia 2007 roku oddane do użytku jako rodzaj ronda przykrytego w części środkowej dachem, pod którym znajduje się węzeł komunikacji zbiorowej. Obok głównego skrzyżowania, między innymi na miejscu wcześniej funkcjonującego targowiska, powstał uruchomiony w kwietniu 2007 trójkondygnacyjny wielofunkcyjny obiekt handlowo-usługowy nazwany Pasażem Grunwaldzkim.

Jak zmieniał się plac Grunwaldzki - kliknij i zobacz zdjęcia

Zdjęcia fotopolska.eu